Diverse vormen van bevochtigingskoeling (verdampingskoeling) met verdampend water als koudemiddel:

  • Directe adiabatische (natte bol) koeling, waarbij het tijdens het koelproces vrijkomende vocht in de te koelen ruimte terechtkomt.
  • Indirecte koeling, waarbij de gevormde waterdamp naar buiten wordt afgevoerd.

Dat wil zeggen nattebolkoeling (adiabatisch) en dauwpuntkoeling (diabatisch), onderverdeeld in:

  • systemen met volledig gescheiden circuits,
  • systemen werkend met volledige buitenlucht.

 

Gebruik

Industrieel en landbouw

Bij industriële hallen en in de landbouw zijn zowel de luchtverversing als de voelbare koeling van belang. Daarbij speelt een oplopende RV een minder grote rol.

Het gebruik van directe koeling ligt daarbij voor de hand.

Verblijfsruimten

Bij de toepassing in verblijfsruimten is een eerste vereiste dat de aanwezigen zich prettig voelen.

Hierbij speelt de gevoelstemperatuur een doorslaggevende rol.

Gevoelstemperatuur

Bij de gevoelstemperatuur gaat het over de combinatie ruimtetemperatuur en relatieve vochtigheid. De in een ruimte werkende, recreërende, of sportende personen, regelen hun lichaamstemperatuur vooral door te transpireren.

Bij directe koeling, waarbij het tijdens het koelproces vrijkomende vocht in de te koelen ruimte terecht komt, zal enerzijds de temperatuur dalen, maar anderzijds juist de RV sterk oplopen.

Bij een hogere RV kunnen de aanwezigen minder effectief transpireren. Gevolg: bij een op zich acceptabele ruimtetemperatuur, stijgt dan de gevoelstemperatuur onder invloed van die hogere RV en is sprake van een minder aangenaam en soms zelfs benauwd aandoend binnenklimaat. Personen met hart en vaatzieken en die leiden aan aandoeningen van hun luchtwegen zoals astma, hebben hiervan extra last.

Levensduur

Van belang zijn de in een gebouw gebruikte materialen, apparatuur en opgeslagen producten.

Veel vocht kan van invloed zijn op de levensduur van een gebouw en kan corrosie en schimmelvorming op wanden en in kleden veroorzaken. Ook sommige muziekinstrumenten zoals een pianovleugel in een theater, zijn gevoelig voor een te hoge en wisselende RV. De structuur van het gebouw speelt daarbij een rol. Betegelde wanden nemen geen vocht op, maar metselwerk, beton, gestukte wanden en plafonds juist wel. Vocht dat bij directe koeling in het gebouw achterblijft, zal er ook weer uitmoeten.

Invloed kostprijs

De kostprijs van directe koeling is over het algemeen aanzienlijk lager dan bij indirecte koeling.

Vanwege die lagere kostprijs wordt soms gekozen voor directe koeling op plaatsen waar dit niet moet worden aanbevolen.

Bij nieuwbouw zal men dan eerst het nog aanwezige bouwvocht de schuld geven van een te hoge RV, maar dit maskeert dan de werkelijke oorzaak van het tijdens het koelproces toevoeren van vocht. De meest klachten komen dan pas na een seizoen.

Aansprakelijkheid

Over het algemeen wordt in een bestek niets over de gevoelstemperatuur vermeld. De opdrachtgever heeft bij klachten dan juridisch gezien, vaak geen poot om op te staan. Immers er is geleverd wat in het bestek en/of de opdrachtbevestiging stond en over gevoelstemperaturen werd daar niet gesproken.

Conclusie

Bij industriële toepassingen is directe adiabatische koeling een uitstekende oplossing.

Anders is het bij de koeling van verblijfsruimten. Daar moet  worden gekozen voor indirecte systemen.

Zie pdf: ADIABATISCH VERSUS DIABATISCH EN DIRECT VERSUS INDIRECT

Terug